Темірбек Қараевич Жургеновтің– 125 жылдығына

Темірбек Қараевич Жургенов-КСРО-ның көрнекті кеңестік партия және мемлекет қайраткері. Түркістан мен Қазақстанда Кеңес өкіметін орнату және нығайту үшін күреске қатысушы. РКП(б) мүшесі, 1920 жылдан коммунист.

Темірбек Жүргенов 1898 жылы қарашада Ресей империясының Қызылорда облысындағы Мәдениет Жалағаш ауданында дүниеге келген. Әлімұлы тайпасының шомекей руынан шыққан.

1913 жылы Қызылорда облысы Жалағаш ауданы Аламесек ауылындағы (Қазіргі ақ-арық кенті) екі сыныпты орыс-қазақ (қазақ интернатымен) ерлер училищесін бітірген.

Перовск қаласындағы Суханский атындағы орыс-қазақ училищесін бітірген. Сол жылы ол Уфа жер училищесіне оқуға түсті, бірақ Қызыл Армия құрамында майданға шақырылды.

1918-1919 жылдары Торғай қаласында жарық көрген «Қазақ мұны» газетінде жұмыс істеді, облыстық кеңестер съезін дайындауға қатысты ,Иргиз уезінің жұмысшыларымен ақ гвардияшыларға қарсы соғысады. Қызыл Құм шатқалында Алаш-Ордаға қарсы көтерілісті басқарды. Кенжегара болыстық ревкомының төрағасы болды.

1920 жылы Темірбек Иргыз уездік атқару комитеті төрағасының орынбасары және төрағасы болды. ВКПб-ға кіреді. 1923 жылы Темірбек Орынбор рабфак журналисті дипломын алды.

1923 жылдан 1927 жылға дейін Ташкент мемлекеттік университетінде оқып, Түркістан Республикасындағы қазақ (қырғыз) АССР  Өкілетті өкілінің міндетін атқарды. Қазақстан және Түркістан ОСК мүшесі. Орта Азия мен Қазақстанның ұлттық-мемлекеттік бөлінісі (ұлттық межелеу) ісіне белсенді қатысты. Картада жаңа мемлекеттік әкімшілік құрылымдар пайда болды. Кейбір аудандар Қазақ (Қырғыз) АССР – ге, ал кейбіреулері Өзбек КСР-ге жатқызылды.

Оқуды аяқтағаннан кейін Темірбек Ташкент педагогикалық институтының ректоры болды. Және бұл қызметте 1929 жылға дейін жұмыс істеді.

1929 жылы Темірбек Тәжік КСР-финанс қаржы халық комиссары қызметіне ауыстырылды.

1930-1933 жылдары Т. Жүргенов Өзбек КСР Халық ағарту халық комиссары болып тағайындалды.

Көп ұзамай тағдыр оны Қазақстанға ағарту халық комиссары қызметіне қайтарады. Онда 1933 жылдан 1937 жылға дейін еңбек етуге тура келеді.Темірбек Қазақ автономиялық, содан кейін одақтас республиканың ағарту министрі қызметін атқарады.

02.08.1937 жылы Темірбек Жүргенов халықтың жауы ретінде қамауға алынды. 25.02. 1938 жылы КСРО сотының Жоғарғы Әскери алқасы ең жоғары жазаға – РСФСР Қылмыстық кодексінің 58-8 (терроризм), 59-9 (диверсия), 58-11 (контрреволюциялық қызметті ұйымдастыру) баптары бойынша атуға үкім шығарды.

18.04.1957 и. в. Сталин қайтыс болғаннан кейін КСРО сотының Жоғарғы Әскери Алқасы Темірбек Қараевич Жургенов қайтыс болғаннан кейін қылмыстар құрамының жоқтығы үшін ақталды.

 

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған