Қазақстанда 2023 жылғы 2 қаңтарда қаңтардағы наразылықтардың бір жылдығы болды.
Кейіннен қаңтар оқиғалары деп аталатын Қазақстандағы наразылықтар 2022 жылғы 2 қаңтарда нарықтық баға белгілеу тетігіне көшуге байланысты 2022 жылғы 1 қаңтарда болған сұйытылған газ бағасының күрт өсуінен кейін басталды. Наразылықтар Қазақстанның батысындағы Жаңаөзен қаласында басталды, бірақ 3-4 қаңтарда Алматы мен еліміздің басқа қалаларына тарады. Наразылық акциясына қатысушылар экономикалық талаптардан саяси талаптарға көшті.
4-5 қаңтарда Алматыда наразылықтар жаппай тәртіпсіздіктерге, соның ішінде үкіметтік ғимараттарды өртеу мен тонауға көшті. Көптеген қалаларда, соның ішінде Қазақстан астанасы Нұр-Сұлтанда билік болып жатқан жағдайларды бақылауды сақтап қалды.
Қазақстанда төтенше жағдай жарияланды – алдымен кейбір өңірлерде, содан кейін бүкіл елде. Сұйытылған газдың бағасы тоқтап, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев үкіметті отставкаға жіберіп, және бұған дейін Тұңғыш президент Н. Ә.Назарбаев басқарған Қауіпсіздік Кеңесін басқарды. Тоқаев Қазақстандағы жағдайды мемлекеттің тұтастығына нұқсан келтірді деп сипаттап, ҰҚШҰ-дан «Террористік қауіпті еңсеруде» көмек сұрады. ҰҚШҰ Ұжымдық Қауіпсіздік Кеңесі елдегі жағдайды қалыпқа келтіру үшін Қазақстанға ұжымдық бітімгершілік күштерін жіберді. 13 қаңтарда Қазақстанның Ұлттық қауіпсіздік комитеті Терроризмге қарсы операцияның аяқталғанын және көптеген қалалар мен Астана Нұр-сұлтан аумақтарында террористік қауіптіліктің сыни «қызыл» деңгейінің жойылғанын жариялады.
2022 жылғы қаңтардағы оқиғалар елдің саяси құрылымын түбегейлі өзгертті және көптеген қазақстандықтардың өмірін «бұрын» және «кейін» деп бөлді.
Елдегі тыныштық пен тәртіп үшін өмір сыйлағандарды еске алу үшін 2022 жылғы 23 желтоқсанда «Тағзым» мемориалы (тағзым) ашылды.
«Бұл мемориал қайғылы қаңтардың құрбандары алдындағы борышымызды үнсіз еске салады, ол біздің ұлтымыздың үлесіне түскен аса күрделі сын – қатерлерді еңсерудің символына айналады»,-деп атап өтті Қасым-Жомарт Тоқаев.
Қазақстанның Бас прокуроры Берік Асылов 2023 жылғы 5 қаңтарда мәжіліс отырысында қаңтар оқиғаларын тергеу барысы туралы баяндама жасады.
Прокуратура бұл оқиғаны ҰҚК басшылығының криминалитеттің көмегімен мемлекеттік төңкеріс әрекеті деп санайды, деп хабарлайды «Билік».